1980 թ. Լոյս տեսած պատմավէպի երկրորդ եզրափակիչ գիրքը (3-րդ և 4-րդ մասերով) ընդգրկում է 1970-1702 թթ. Ժամանակաշրջանում ծաւալւող հայ և ռուս ժողովուրդների դարաւոր բարեկամութեան պատմութեան և ըստ I հատորը սիւժետային-հանգուցային լուծման տրամաբանական զարգացումը:
Հատորում ամփոփւած են հեղինակի մանկական պատմվածքները և Դեռ սպասում են պատմական վիպակը, որն արտացոլում է տասնմեկերորդ դարում բիւզանդա-թաթարական բռնութիւնների դէմ ծառացած Վասպուրականի հերոսական պայքարը:
«Ոսկան Երևանցի» վէպն ընդգրկւում է XVII դարի հայ բազմաչարչար տպագրիչ Ոսկան երևանցու կեանքն ու գործունէութիւնը:
Նւիրւած լինելով իր վեհ նպատակին, զոհելով իր անձնական երջանկութիւնը և սէրը՝ հայ ազատագրութեան այն անխոնջ ջահակիրը, միջնադարեան խաւարի մէջ, թափառականի ցուպը ձեռքին, անհուն տառապանքների բոհերից անցնելով՝ հայ տպագրութեան փառքը ծիածանեց արեւելքից արեւմուտք ՝ Նոր Ջուղայից մինչև Նիդերլանդներ՝ մինչև Ամստերդամ ու միջերկրականի ափերը:
«Ոսկան Երևանցի» վէպն ընդգրկում է XVII դարի հայ բազմաչարչար տպագրիչ Ոսկան Երևանցու կեանքն ու գործունէութիւնը:
Նւիրւած լինելով իր վեհ նպատակին, զոհելով իր անձնական երջանկութիւնն ու սէրը՝ հայ տպագրութեան այդ անխոնջ ջահակիրը, միջնադարեան խաւարի մէջ, թափառականի ցուպը ձեռքին, անհուն տառապանքների բովերից անցնելով՝ հայ տպագրութեան փառքը ծիածանեց արեւեկքից արեւմուտք՝ Նոր Ջուղայից մինչեւ Նիդեռլանդներ՝ մինչեւ Ամստերդամ ու Միջերկրականի ափերի: