Աշխատութիւնը ներկայացնում է հայ ժողովրդի մեծ զաւակ Յովհաննէս Այւազովսկու (1817-1900) կեանքի և ստեղծագործութեան տարեգրային պատմութիւնը: Գրքի հեղինակի երկարամեայ ուսումնասիրութիւնների արդիւնքն է: Շրջանառութեան մէջ են դրւում նոր և հարուստ նիւթեր, որոնք ընդլայնում են աշխարհահռչակ ծովանկարչի բեղմնաւոր կեանքի մասին մինչև այժմ եղած:
Աշխատութիւնը ներկայացնում է Պետերբուրգի գեղարւեստի ակադեմիայում սովորած և նկարչի կոչում կամ դպրոցներում դասաւանդելու իրաւունք ստացած XIX-XX դարերի (նախասովետական շրջանի) հայ կերպարւեստագէտների ուսանողական կեանքի ու հիմանական ստեղծագործութիւնների համառօտ պատմութիւնը: Աշխատութեան մէջ փաստական հարուստ նիւթի հիման վրայ հաստատւում է ռուսական գեղարւեստական այդ դպրոցի նշանակալից դերը հայ ազգային նոր կերպարւեստի սկզբնաւորման ու զարգացման գործում: Աշխատութիւնը նախատեսւում է հայ կերպարւեստի պատմութեամբ զբաղւողների և ընթերցող լայն շրջանների համար: