Ժողովածուում Նկարագրւած է հայ ժողովրդի պայքարը քաղացիական կռիւների տարիներին, ժողովուրդների բարեկամութեանը, յատկապէս բարեկամութիւնը ռուս ժողովուրդի հետ: Գրքում տեղ են գտել մեծ եղեռնի առանձին դրւագների գեղարւեստական Նկարագրութիւններ:
Հեղինակի յիշողութիւններն են մեր արւեստի և գրականութեան նշանաւոր դէմքերից մի քանիսի՝ Յովհաննէս Թումանեանի, Աւ. Իսահակեանի, Փ. Թերլեմզեանի, Ռսմանոս Մելիքեանի, Արմէն Տիգրանեանի և ուրիշների մասին:
Լինելով նրանց ժամանակակիցը, հեղինակը ընտրել է ընթերցողի համար հետաքրքրութիւն ներկայացնող դրւագներ նրանց կեանքից:
مندرجات
Հայրենասէր բանաստեղծը
Շիրւանզադէի հետ
Մեծ մարդասէրը
Գրչի անխոնջ մշակը
Փանոս Թերլեմեզեան
Բոցաշունչ պոէտը
Հնչիւնների թովիչ աշխարհում
Անակնկալ հանդիպում
Մեր Մարդին
Եղիշէ Չարենց
Ժողովրդի հետ
Ներկայ ժողովածուի մէջ ամփոփւած են Ծերուն Թորգոմեանի ամենաաչքի ընկնող պատմւածքները («Լաչակս գլխիտ», «Սոլկար Մինասը», «Ծուռ Ոսկոն», «Ձեթ ծախող Ակոն », «Ուստա Մարգարի մտմրունքը», «Փորիկ շիրիմ» և այլն), նւիրւած մեր աշխատաւոր ժողովրդի հին ու նոր կենցաղի Նկարագրմանը: