Մեկնաբանւած են Հայկական լեռնաշխարհի XIII-VI դդ. (մթա.) պատկանող կիրառական արւեստի յուշարձանները, որոնք լոյս են սփռում տեղաբնիկների հոգևոր կեանքի տարբեր դրսևորումների վրայ՝ տոհմատիրական կարգերի քայքայման և պետականութեան ստեղծման ժամանակաշրջանում:
Աշխատութեան մէջ ուսումնասիրւող նիւթական մշակոյթի յուշարձանների հիման վրայ բացայայտւած են Հայկական լեռնաշխարհի բնակիչների կուլտուրական փոխադարձ կապերը առաջաւոր ասիական երկրների հետ:
1.Տիեզերքի, նրա օրէնքների և գաղտնիքների մասին
2.Մարդու և մարկային հասարակութեան մասին
3.Կրօնի ծագման և զանազան հաւատնների մասին
4.Կրօնական տօների և ծիսակատարութիւնների մասին
5.Կրօնական հրաշքներ և լաւ ու վատ նախանշանների մասին
6.Բարոյականութեան մասին
7.Կոմունիստական պարսեաց և սովետական պետութեան վերաբերմունքը կրօնին և եկեղեցուն
Պատմութիւն հին ուխտի և հայց. եկեղեցւոյ ծէսերն ու խորհուրդները : Կրօնի դասագիրք : Հայաստանեայց եկեղեցւոյ կիրակնօրեայ և ազգային վարժարաններու համար / Պատր.՝ Գ.Ա. Սարաֆեան
Ժողովածուն ընդգրկում է Հնագիտութեան եւ ազգագրութեան ինստիտուտի սուրբ Սարգսին նւիրած գիտական նստաշրջանի զեկուցումները, ուր բազմակողմանի քննարկւած են հայոց ամենասիրւած Սրբի վարք-վկայաբանութիւնները, ժողովրդական բանաւոր աւանդութեան մէջ տեղ գտած զրոյթներն ու պաշտամունքային գործառոյթները, պատկերագրութիւնը, սրբավայրերը եւ հարակից այլ խնդիրներ:
Գիրքը նախատեսւած է մասնագէտ-հայագէտների եւ ընթերցող լայն հասարակութեան համար: