Ժողովածուն ընդգրկում է XIX դարի վերջի և XX դարի սկզբի հայ էսթետիկական մտքի մի քանի դրւագներ: Ուսումնասիրութիւններում ներկայացւում են գեղարւեստի տեսական հարցերի շուրջ ծաւալւած պայքարի ընդհանուր գծերն ու կոնկրետ լուծումները:
Քննութեան են առնւում նաև գեղարւեստի տարբեր ուղղութիւնների և ռէալիզմի էսթետիկայի փոխյարաբերութեան հարցերը: