Գիրքը նվիրված է Հայ եկեղեցու հոգևոր կենտրոններից մեկին՝ Տաթևի Հարանց մեծ անապատին և նրա մշակութային ժառանգությամբ Գրքի առաջին գլուխը նվիրված է Հարանց մեծ անապատի հիմնադրմանն ու գործունեությանը , երկրորդը ՝ Հարանց մեծ անապատի դուրս եկած գործիչների ծավալած հոգևոր -մշակութային գործունեությանը, որը նրանք իրականացրել են Հայաստանի տարբեր շրջաններում : Սույն գիրքը ամբողջական պատկերացում է տալիս Հարանց անապատի բազմօգուտ գործունեության մասին, միաժամանակ ցույց տալով, որ այն ոչ միայն տեղական նշանակություն ունեցավ , այլ դարձավ Վանական- անապատական կյանքի զարթոնքի , դպրոցների ստեղծման և կրթության մակարդակի բարձրացման աղբյուր: Գիրքը նախատեսված է ընթերցող լայն շրջանի համար
Գիրքը նվիրված է Հայ եկեղեցու հոգևոր կենտրոններից մեկին՝ Տաթևի Հարանց մեծ անապատին և նրա մշակութային ժառանգությամբ Գրքի առաջին գլուխը նվիրված է Հարանց մեծ անապատի հիմնադրմանն ու գործունեությանը , երկրորդը ՝ Հարանց մեծ անապատի դուրս եկած գործիչների ծավալած հոգևոր -մշակութային գործունեությանը, որը նրանք իրականացրել են Հայաստանի տարբեր շրջաններում : Սույն գիրքը ամբողջական պատկերացում է տալիս Հարանց անապատի բազմօգուտ գործունեության մասին, միաժամանակ ցույց տալով, որ այն ոչ միայն տեղական նշանակություն ունեցավ , այլ դարձավ Վանական- անապատական կյանքի զարթոնքի , դպրոցների ստեղծման և կրթության մակարդակի բարձրացման աղբյուր: Գիրքը նախատեսված է ընթերցող լայն շրջանի համար
Գրքում ներկայացնում է Հայոց եկեղեցու նոր շրջանի պատմության նշանավոր հոգևորականններից Տ. Մեսրոպ արք եպս. Սմբատյանցի ավելի քան կեսդարյա հոգևոր -եկեղեցական և ազգային -հասարակական գործունեությունը և գրական ժառանգությունը, ինչպես նաև գիտնական հոգևորականի տպագիր և անտիպ գործերի մատենագիտությունը: Գրքի եկրորդ բաժնում որպես հավելված մի շարք արխիվային վավերագրեր, ինչպես նաև անտիպ հոդվածներից մի քանիսը