Միջնադարեան հայկական ամենախոշոր գաղութներից մէկի պատմութեանն է նւիրւած սոյն մենագրութիւնը: Նրանում լուսաբանւում են այդ պատմութեան հիմնական հարցերը՝ գաղութի սկզբնաւորումը, հայ բնակչութեան տեղաբաշխումը Տաւրիկիայում 13-18-րդ դարերին, նրա զբաղմունքներն ու տնտեսական վիճակը, սոցիալ-տնտեսական յարաբարեթիւնները և ազատագրական մաքառումները գաղութում, վերջինիս դերը Ղրիմի տնտեսական-քաղաքական կեանքում և նրա կապերը հայաշատ վայրերի ու Հայաստանի հետ: Առանձին բաժիններում ուսումնասիրւում են ղրիմ-ռուսական քաղաքական և առևտրական առնչութիւններին տաւրիկեան հայերի ունեցած մասնակցութեան և ղրիմահայ մշակոյթի հարցերը:
Ժամանակագրական առումով աշխատութիւնը ընդգրկում է գաղութի պատմութիւնը նրա սկզբնաւորումից մինչև հայերի վերաբնակեցումը Ղրիմից: