Մենագրութեան մէջ լուսաբանւած են Շիրւանզադեի կեանքն ու ստեղծագործական ուղին, առաջին անգամ օգտագործւած են բազմաթիւ գրական պատմական փաստեր, արխիւային կենսագրական նիւթեր: Հեղինակ ը վերլուծում է գրողի ողջ ժառանգութիւնը՝ գեղարւեստական արձակը, յուշերը, ուղեգրութիւնները, դրամատուրգիան, հրապարակախօսութիւնը, գրաքննադատական և արւեստագիտական յօդւածները, հերքելով քննադատութեան մէջ աւանդութեան ուժ ստացած մի շարք գռեհիկ-սոցիոլոգիտական տեսակետներ: Շիրւանզադէհի ստեղծագործութիւնը մեկնաբանւում ու գնահատւում է հայ ռեալիզմի պատմոթեան լոյսի տակ, հայ, ռուս և ևրոպական գրական ընդհանուր կապէրի մէջ: Գրքում կարևոր տեղ ե զբաղեցնում նաև 19-րդ դարի վերջի և 20-րդ դարի սկզբի հայ գրական հոսանքների և ուղղութիւնների գեղագիտական-գաղափարական սկզբունքների, մասնաւորապէս հայ քննադատական ռեալիզմի զարգացման օրինաչափութիւնների քննութիւնը՝ կապւած Շիրւանզադէհի ստեղծագործութեան գրական-պատմական դէրի արժէքաորման հետ: