Աշխատութիւնը ներթայացնում է Արևլեան ծանուցմունք, Կովկաս և Արարատ պարբերականների հանգամանալից պատմութիւնը: Մեծ տեղ է նւիրւած XIX դարի 30-50-ական թթ. Հայ լուսաւորական շարժման հետ կապւած հարցերի քննութեանը:
Առաջին անգամ շրջանառութեան մէջ դրւած արխիւային վավերագրերի միջոցով բացայայտւել է հայ հասարակական հոսանքների ստեղծման նախապատմութիւնը և դրանով իսկ՝ 60-ական թթ. Ծավալւած լրագրային մեծ բանավեճների ակունքները:
Նախատեսւած է մասնագէտների և ընթերցողների լայն շրջանների համար: