Աշխատութեան մէջ համակողմանիօրէն լուսաբանւում են Վրթանէս Փափազեանի կեանքն ու գրական գործունէութիւնը: Գիտական շրջանառութեան մէջ են դրւել արխիւներից ու պարբերական մամուլից հանւած բազմաթիւ նոր նիւթեր, որոնց շնորհիւ հնարաւոր է դարձել Փափազեանի գրական և հասարակական գործունէութեան նոր մեկնաբանութիւնը, ռուս և համաշխարհային գրականութեան հետ նրա ստեղծագործութեան աղերսների ընդլայնումը:
مندرجات
Մանկութիւն, պատանեկութիւն
Հինաւուրց զրոյցների եւ արդիականութեան ճամբաներով
Արդիական Հայաստանն ինչպէս որ է. Ոգեկոչումներ
Դարի յայտնութիւններին ընդառաջ
Պարսկահայ իրականութիւնը բանականութեան դատի առջեւ
Ազգայինը՝ համամարդկային հայեցակէտով
Փոխակերպւող աշխարհի սիմվոլները
Դրամատուրգը փարոսներ է վառում
Պարսկական վէպեր
Գիւղաշխարհի ցաւն ու ընդւզումը նորոգւում են
Պատմական փորձութեանը դէմ հանդիման
Կեանքի վէրջին տարիները