Հայկ Խաչատրեանի «Հազարագիտարան» գիրքը տեղեկատու յուշամատեան է, ուր ժանրային այլևայլ տարբերականներով ներկայացւում են անցած ժամանակների հայոց աստեղային ժամերը, նշանաւոր իրադարձութիւնները, երևելի գործիչները, հետաքրքրական դրւագներ հայոց ուրախ ու «դժար» կեանքից: Հեղինակը ցոյց է տալիս, թէ հայ ժողովուրդը հոգևոր բարիքների ինչ բեռով է հասել Քրիստոնէական թւականութեան երկրորդ և երրորդ հազարամեակների սահմանագլխին, ինչ ակնկալիքներ ունի նոր հազարամեակից: Հայկական կեանքի համայնապատկեր այս պատկերազարդ իմացարան գիրք գրոցը բովանդակում է բացառիկ ումագրավ տեղեկութիւններ, որ հեղինակը հաւաքել է տասնեակ տարիների ընթացքում, ինչպէս նաև ընտիր հատւածներ հեղինակի գրական գործերից: Սա հայ ժողովրդի անցած պատմական ճանապարհի մի ինքնատիպ տարեգրութիւն է, հային բնութագրող ընդհանրական վաւերագիր, որով դառնում է սեղանի գիրք աշխարհում ապրող մերազնեայ բոլոր ընթերցողների համար:
Ղարաբաղի պաշտպանութեան բանակի փոխգնդապետ Ռազմիկ Պետրոսեանի յուշերի գիրքը նւիրնած է Արցախի ազգային ազատագրական շարժմանը, ազգերի հրոսակախմբերի դէմ ծաւալւած անզիջում պայքարին: Հեղինակը պատմում է գլխաւորապէս իր անմիջական մասնակցութեամբ տեղի ունեցած իրադարձութիւնների մասին: Նրա յուշերը փաստագրական արժէքաւոր նիւթեր են Արցախի ազատագրական պատերազմի պատմութեան համար:
Քաղաքամայր Ստեփանակերտը արժանապատւօրէն դիմաւորեց արցախահայութեանը պարտադրւած պատերազմը. մեր շատ համաքաղաքացիներ հերոսաբար մարտընչեցին պատերազմի դաշտում եւ իրենց մահով մօտեցրին յաղթանակի բաղձալի օրը: Պատերազմը չար երազի պէս եկաւ ու անցաւ՝ մեր բոլորիս սրտերում թողնելով ցաւի մորմոքը, կորստի կսկիծը:
Նրանք, ովքեր չտեսան բաղձալի յաղթանակը, հերոսի մահով ընկան կէս ճանապարհին, արժանի են փառաւորման. ոչ հանուն փառքի մարտադաշտ նետւեցին նրանք, այլ՝ սիրելի մայրաքաղաքի ու նորանկախ հանրապետութեան ազատ ու անկախ ապագայի:
Այդ քաջակորով տղաների յիշատակի յաւերժացման հիւրօրինակ փորձ է նաեւ այս յուշամատեանի լուսընծայումը:
Հանրագիտարանը պարունակում է կենսագրական լիարժէք տեղեկութիւններ հին ժամանակներից մինչեւ մեր օրերը Հայաստանում, Արցախում եւ Սփիւռքում յայտնի պատւարժան հայ կանանց մասին:
Հանրագիտարանը պարունակում է կենսագրական լիարժէք տեղեկութիւններ հին ժամանակներից մինչեւ մեր օրերը Հայաստանում, Արցախում եւ Սփիւռքում յայտնի պատւարժան հայ կանանց մասին: