Գրքում զետեղւած են հեղինակի «Պեպո», «Խաթաբալա», «Քանդած ոջախ», ստեղծագործութիւնները, որոնք նախտեսւած են ծրագրով՝ պարտադիր և ոչ պարտադիր (արտադասարանական) ընթերցանութեան պահանջներից ելնելով: Գրքի էջերում տողատակ տրւած են օտար և որոշակի դժւարութիւն ներկայացւող բառեր ու բառակապակցութիւններ: Այն նախատեսւած է հայկական 9-րդ և ոչ հայկական դպրոցների 8-րդ դասարանների աշակերտների համար:
Ներկայ ուսումնական ձեռնարկը ընդգրկում է համաշխարհային ճարտարապետութեան պատմութեան ստրկատիրական ժամանակաշրջանը:
Ձեռնարկում օգտագործւել են քննւող ժամանակաշրջանի ճարտարապետութեանը վերաբերւող հայրենական և արտասահմանեան դասագրքեր ու աշխատութիւններ (այդ թւում իիւստրացիաներ) : Բացի այդ, ձեռնարկի շարադրանքը լրացւած ու հարստացւած է դասական ճարտարապետութեան յուշարձաններ (Եգիպտոսում, Իրաքում, Հունսատանում, Իտալիաում, Ֆրանսիաում, Լիբանանում, Սիրիայում, Սովետական միութիւնում և այլ) այցելութիւններ կատարած հեղինակի տպաւորութիւնների կոնկրետ շարադրանքով, իսկ իիւստրատիվ նիւթերը՝տեղում կատարւած լուսանկարումներով:
Մարդագիտութիւն
Մտաւոր զարգացման իդեալը
Գիտակցութեան դրսևորումները և նրանց բնախօսական հիմունքները
Անգիտակցանի մասին
Գլխուղեղի գործունէութեան սուբեկտիվ դրսևորումները
Կենդանիների մտաւոր զարգացումը
Բնազդայինը և գիտակցականը
Ռեֆլեկտոր տեսութեան հարցեր
Ըմբռնումներ
Մտապատկերների դերը իմացութեան պրոցեսում
Մտապահման մասին
Երևակայութեան դասակարգման հարցերը
Խօսքը և նրա պատմական զարգացումը
Յոյզերի պրոբլեմը
Զգացմունքները և մարդը
Կամք էութիւնը
Հետաքրքրութիւնը և պահանջմունքները
Ընդունակութիւնները և նրանց զարգացումը
Խառնւածք իբրև անհատական յատկութիւն